امروزه استفاده از شبکه در تمام سازمان‌های کوچک و بزرگ بسیار عادی است. شبکه دارای بخش‌های مختلفی است و ممکن است مورد حمله قرار گرفته یا به هر دلیلی دچار خرابی شود. از این رو مدیریت و نظارت بر آن برای جلوگیری از بروز مشکلات اهمیت زیادی دارد. Noc چیست؟ Noc یا مرکز عملیات شبکه مکانی است که می‌تواند بر شبکه‌های کوچک و بزرگ نظارت کرده و از بروز هرگونه مشکل جلوگیری کند. در ادامه به طور کامل با noc و نحوه کار آن آشنا می‌شویم.
فهرست مطالب
مرکز عملیات شبکه چیست؟
NOC مخفف عبارت Network Operations Center است که به فارسی مرکز عملیات شبکه ترجمه می‌شود. Noc یک مکان متمرکز است که در آن سیستم‌های کامپیوتری، مخابراتی یا شبکه‌های ماهواره‌ای تحت نظارت و مدیریت قرار می‌گیرند. این مرکز به عنوان اولین خط دفاعی در برابر اختلالات و خرابی‌های شبکه شناخته می‌شود.
NOCها مستقیماً با سازمان‌ها کار می‌کنند تا بر محیط‌های شبکه پیچیده‌شان از جمله سرورها، پایگاه‌های داده، فایروال‌ها، دستگاه‌ها و خدمات خارجی مرتبط نظارت کنند. با توجه به نوع فعالیت و به نیاز شرکت، ممکن است از زیرساخت فناوری اطلاعات در محل و یا با یک سرور مبتنی بر ابر استفاده شود. یک noc بر موارد زیر نظارت می‌کند:
- روترها
- سوئیچ‌ها
- سرورها
- فایروال‌ها
- ماشین‌های مجازی
- پایگاه‌های داده
- نرم افزار
پیشنهاد می‌کنیم مقاله شبکه چیست به زبان ساده را مطالعه کنید تا دید درستی از شبکه به دست بیاورید.
اهمیت استفاده از Noc
نکته مهم درباره این مرکز، اهمیت استفاده از آن توسط سازمان‌های مختلف است. صنایع مختلفی ازجمله مخابرات، خدمات مختلف در حوزه‌های مالی، تولید و همچنین بخش انرژی به صورت شبانه روزی کار می‌کنند و به اتصال قابل اعتماد و بدون خرابی نیاز دارند. حفظ این وضعیت به صورت 24 ساعته در 7 روز هفته به نظارت مستمر شبکه نیاز دارد. به همین دلیل این نظارت مستمر، مدیریت خدمات شبکه را در سرویس‌های IT سنتی چالش‌برانگیز می‌کند.
NOCها این نظارت را برای سازمان‌ها انجام می‌دهند و به سرعت با مسائلی مانند شناسایی بدافزار، مدیریت حجم کاربران و ترافیک وب سایت، که ممکن است بر عملکرد شبکه تأثیر بگذارند، برخورد می‌کنند. همچنین با انجام به روز رسانی، تعمیر، نگهداری و بهبود عملکرد شبکه به دنبال بهینه سازی شبکه هستند.
در حالت ایده‌آل، یک تیم NOC بدون اینکه کاربر نهایی از کاری که انجام می‌دهد آگاه باشد، در پشت صحنه فعالیت می‌کند. اگر یک NOC به درستی کار کند، کاربر نهایی تجربه‌ای یکپارچه و پیوسته بدون مشکلاتی مانند خرابی طولانی‌مدت، آلودگی بدافزار یا عملکرد ضعیف شبکه خواهد داشت.
اگر درباره آدرس مک سوالی دارید مقاله mac address چیست را مطالعه کنید.
نحوه کار NOC چگونه است؟
مرکز عملیات شبکه معمولاً به صورت پلکانی عمل می‌کند و حوادث از یک تا سه دسته بندی می‌شوند. دسته اول مانند ارزیابی هشدارها از دستگاه‌های زیرساخت، پایین‌ترین سطح است و سه شدیدترین حوادث، مانند حمله باج افزار یا قطع شبکه را شامل می‌شود. اگر یک تکنسین نتواند مشکلی را به موقع حل کند، به تکنسین باتجربه‌تر منتقل می‌شود. سپس مهندسان NOC مشکلات به وجود آمده را عیب یابی می‌کنند و به دنبال راه‌هایی برای جلوگیری از خرابی شبکه و مشکلات اتصال در آینده می‌گردند.
برخی از شرکت‌ها یک NOC را به صورت داخلی راه اندازی می‌کنند و زیرساخت‌ها و عملیات هاب را در محل، معمولا در مرکز داده، قرار می‌دهند. اما برای برخی دیگر از سازمان‌ها، این کار به شخص ثالثی که متخصص در نظارت و مدیریت شبکه و زیرساخت است، برون سپاری می‌شود. هزینه‌های ثابت نیروی کار و زیرساخت‌های ساخت یک مرکز عملیات شبکه داخلی معمولاً بسیار زیاد است، به همین دلیل برخی از سازمان‌ها از شرکت‌های فعال در این زمینه کمک می‌گیرند.
مهمترین قابلیت‌های NOC چیست؟
همان‌طور که گفته شد مرکز عملیات شبکه بر سیستم‌های شبکه برای مدیریت ذخیره سازی داده‌ها، به روز رسانی نرم افزار و اطمینان از نحوه اتصال نظارت می‌کند. برای اینکه کاملا درک کنیم که Noc چیست، باید به توضیح قابلیت‌های noc یا مرکز عملیات شبکه بپردازیم. در ادامه برخی از وظایف و عملیاتی که یک NOC انجام می‌دهد آورده شده‌اند:
- به روز رسانی، عیب یابی و نصب نرم افزار در سیستم‌های متصل به شبکه
- مدیریت زیرساخت و تجهیزات فناوری اطلاعات
- پشتیبان گیری از داده‌ها و اطمینان از دسترسی به آن در شبکه
- ارائه پشتیبانی آنتی ویروس
- مانیتورینگ فایروال و نرم افزارهای امنیت شبکه
- خدمات مدیریت ایمیل
- نظارت بر شبکه، از جمله تجزیه و تحلیل سلامت شبکه، گزارش عملکرد و بهینه سازی شبکه
مقاله پیشنهادی: subnet چیست
مزایای Noc چیست؟
فرقی ندارد این مرکز در سازمان واقع شده باشد و یا از طریق یک فروشنده شخص ثالث ارائه شود، در هر صورت NOC ها مزایای متعددی را برای سازمان‌ها ارائه می‌دهد.
- افزایش کارایی کارمندان در بخش‌های فناوری اطلاعات: با حذف کار انجام شده توسط NOC از تیم داخلی IT، کارمندان می‌توانند روی پروژه‌های حیاتی و ابتکارات جدید تمرکز کنند.
- مقیاس پذیری: یک NOC می‌تواند همراه با یک شرکت رشد کند، زیرا در مکان‌ها و بازارهای جدید گسترش می‌یابد و مقیاس پذیری مورد نیاز برای نوسانات ترافیک را ارائه می‌دهد.
- حذف خرابی: قابلیت‌های 24-7 یک NOC به این معنی است که یک نفر همیشه آنجا حضور دارد و مطمئن می‌شود که همه نرم افزارها، سخت افزارها و شبکه‌ها به درستی کار می‌کنند.
- واکنش سریع حادثه: NOCها برای نظارت مستمر سیستم‌های شبکه، شناسایی سریع مشکلات و همچنین رفع مشکلات قبل از تبدیل شدن به یک خرابی بزرگ و غیر قابل جبران طراحی شده‌اند. این طراحی “همیشه روشن” به این معنی است که حوادث به سرعت حل می‌شوند.
- بهینه‌سازی شبکه: NOCها گزارش‌های بی‌درنگی در مورد سلامت شبکه شما ارائه می‌دهند، زمینه‌های بهبود را شناسایی کرده و این پیشرفت‌ها را برای یک شبکه قوی‌تر ایجاد می‌کنند.
- با رسیدگی سریع به مسائل امنیتی یا نگهداری، زمان خرابی را به حداقل برسانید.
درباره نرم افزار وایرشارک در مقاله wireshark چیست اطلاعات مفیدی به دست بیاورید.
سخن آخر
همان‌طور که می‌دانید نگهداری از سیستم‌های شبکه مخصوصا در محیط‌هایی که خرابی شبکه، حتی برای ثانیه‌ای، می‌تواند مشکلات بزرگ به وجود بیاورد، اهمیت زیادی دارد. یکی از بهترین و کاربردی‌ترین روش‌ها برای نظارت و مدیریت شبکه، NOC است. در این مقاله به طور کامل به سوال Noc چیست پاسخ دادیم. استفاده از NOC رویکردی فعال برای مدیریت شبکه به ارمغان می‌آورد که می‌تواند به ساده‌سازی وظایف و عملیات حیاتی تجاری، از به‌روزرسانی‌ها و اجرای نرم‌افزار گرفته تا عیب‌یابی و بازیابی کمک کند.
