در این مطلب قصد داریم تا شما را با رایانش ابری بیشتر آشنا کرده و انواع آن را بررسی کنیم. برای بررسی آن که رایانش ابری چیست و چرا استفاده از آن در سازمان‌ها رایج است، باید با مزایای این فناوری آشنا شوید. به‌طورکلی، رایانش ابری یا Cloud Computing شامل ارائه خدمات محاسباتی از طریق اینترنت است که سرعت بیشتر و دسترسی منعطف به منابع را فراهم می‌کند. از آنجایی تنها هزینه قابل پرداخت برای سرویس‌های ابری است، می‌توانید هزینه‌های عملیاتی را کاهش داده، زیرساخت‌ها را کارآمدتر کرده و با تغییرات متناسب با نیازهای کسب‌وکار خود، مقیاس‌بندی بیشتری داشته باشید.
فهرست مطالب
رایانش ابری به زبان ساده چیست؟
به‌طورکلی، رایانش ابری یا Cloud Computing شامل ارائه خدمات محاسباتی در سرورها، ذخیره‌سازی، دیتابیس‌ها، شبکه، نرم‌افزار، آنالیز داده و اطلاعات از طریق اینترنت و در فضای ابری، برای دسترسی به‌سرعت بیشتر، منابع انعطاف‌پذیر و همچنین صرفه‌جویی در مقیاس‌های بالا است. صاحبان کسب‌وکارها و شرکت‌ها به‌جای استفاده زیرساخت‌های محاسباتی و یا دیتابیس‌های عظیم می‌توانند از ارائه‌دهندگان خدمات ابری کمک بگیرند.
یکی از مهمترین مزایای استفاده از خدمات cloud computing، دوری از هزینه‌های اولیه و پیچیدگی مالکیت و نگهداری زیرساخت‌های IT است. ازآنجایی‌که ارائه‌دهندگان خدمات رایانش ابری به طیف گسترده‌ای مشتریان خود خدمات مشابهی ارائه می‌دهند، دسترسی منابع در مقیاس بالاتر به‌صرفه‌تر است. حالا که می‌دانیم رایانش ابری چیست و چه مواردی را در بر می‌گیرد، می‌توانیم جزئیات بیشتری را درباره آن‌ها بررسی کنیم. برای مثال، لازم است بدانید که cloud computing انواع مختلفی داشته و به شیوه‌های متنوعی ارائه می‌شود.
انواع رایانش ابری
یکی از مهمترین مواردی که در رابطه با خدمات رایانش ابری لازم است بدانید، این است که همه این خدمات یکسان نبوده و هیچ یک از آن‌ها برای همه مناسب نیست. چندین مدل، نوع و خدمات Cloud Computing متناسب با انواع نیازها شکل‌گرفته و ارائه می‌شوند. مهم است که بتوانید در ابتدا نوع استقرار ابر یا معماری رایانش ابری که خدمات مورد نیاز شما روی آن پیاده‌سازی می‌شود را تعیین کرده و بر اساس آن، ببینید که مناسب‌ترین رایانش ابری چیست و باید کدام یک را انتخاب کنید.
به‌طورکلی، سه شیوه مختلف برای استقرار خدمات ابری وجود دارد که عبارت است از خدمات ابری عمومی، خصوصی و یا ترکیبی (هیبرید). بیایید ببینیم هر یک از این انواع پردازش ابری به چه معناست و چطور کار می‌کند.
رایانش ابری عمومی
ارائه‌دهندگان شخص ثالث خدمات ابری، با ارائه منابع محاسباتی مانند سرورها و ذخیره‌سازی از طریق اینترنت، رایانش ابری عمومی را به مشتریان خود ارائه می‌دهند. در خدمات عمومی، همه منابع سخت‌افزاری، نرم‌افزار و سایر زیرساخت‌های پشتیبانی به ارائه‌دهنده خدمات ابری تعلق داشته و توسط آن‌ها مدیریت می‌شود. شما به‌عنوان کلاینت به این خدمات دسترسی داشته و می‌توانید حساب خود را از طریق یک مرورگر وب مدیریت کنید.
رایانش خصوصی
با بررسی رایانش ابری عمومی، حالا می‌توانیم بررسی کنیم که نوع خصوصی cloud computing به چه معناست و چطور کار می‌کند. در خدمات رایانش خصوصی، منابع ابری به شکل انحصاری در اختیار یک کسب‌وکار را سازمان قرار گرفته و توسط آن‌ها استفاده می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، زمانی که خدمات و زیرساخت‌های ابری در یک شبکه خصوصی نگهداری شود، به آن سیستم رایانش خصوصی می‌گوییم. این زیرساخت‌ها ممکن است به‌صورت فیزیکی در دیتاسنتر شرکت قرار گرفته و یا توسط ارائه‌دهندگان خدمات شخص ثالث میزبانی شود.
رایانش ابری هیبریدی یا ترکیبی
زمانی که خدمات رایانش ابری خصوص و عمومی به شکل ترکیبی و در کنار هم استفاده شوند، خدمات هیبریدی یا ترکیبی تشکیل می‌شود. در این نوع از رایانش ابری به زبان ساده رایانش‌های عمومی و خصوصی توسط فناوری‌های لازم به هم متصل شده و داده‌ها و برنامه‌ها بین آن‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود. امکان جابه‌جایی داده و برنامه‌ها بین ابرهای خصوصی و عمومی، انعطاف‌پذیری بالاتر و گزینه‌های استقرار بیشتری برای کسب‌وکار خود دریافت می‌کنید. این روند، به بهینه‌سازی زیرساخت‌ها، امنیت و انطباق‌پذیری بیشتر کمک می‌کند.
دسته‌بندی سرویس‌های Cloud Computing
علاوه بر خدمات رایانش ابری عمومی، خصوصی و ترکیبی، می‌توان انواع این خدمات را در چهار دسته‌بندی دیگر هم بررسی کرد. این دسته‌بندی انواع خدمات ابری شامل IaaS ، PaaS، رایانش بدون سرور و SaaS است. گاهی به دلیل ایجاد این خدمات روی همدیگر، به آن‌ها استک رایانش ابری یا Cloud Computing Stack هم گفته می‌شود. بررسی این نوع سرویس‌ها و نحوه عملکرد آن‌ها به شما کمک می‌کند تا بتوانید مناسب‌ترین گزینه را متناسب با نیازهای کسب‌وکار خود انتخاب کنید. بیایید ببینیم انواع رایانش ابری چیست و هرکدام چطور کار می‌کند.
IaaS یا Infrastructure as a Service
IaaS ابتدایی‌ترین و ساده‌ترین نوع خدمات رایانش ابری است. در این سیستم، شما زیرساخت‌های IT (شامل سرورها و ماشین‌های مجازی یا VM، فضای ذخیره‌سازی، شبکه‌ها، سیستم‌های عامل) را به‌ازای مبلغ پرداختی از یک ارائه‌دهنده خدمات ابری اجاره می‌کنید.
PaaS یا Platform as a Service
PaaS یا پلتفرم به‌عنوان یک سرویس، شامل خدماتی است که بر اساس تقاضا، یک محیط مناسب برای توسعه، آزمایش، ارائه و مدیریت برنامه‌های نرم‌افزاری ارائه می‌دهد. نحوه طراحی این نوع از رایانش ابری به زبان ساده به این صورت است که روند کار توسعه‌دهندگان را برای ایجاد سریع وب اپلیکیشن‌ها یا برنامه‌های موبایل، آسان‌تر کرده و آن‌ها درباره راه‌اندازی یا مدیریت زیرساخت‌های زیربنایی سرورها، ذخیره‌سازی، شبکه و دیتابیس‌های موردنیاز خود، هیچ نگرانی نداشته باشند.
رایانش ابری SaaS یا Software as a Service
در این روش، اپلیکیشن‌های نرم‌افزار بر اساس تقاضا و اشتراک، از طریق اینترنت ارائه می‌شوند. ارائه‌دهندگان خدمات رایانش ابری SaaS معمولاً میزبانی و مدیریت برنامه‌های نرم‌افزاری و زیرساخت‌ها را برعهده داشته و هرگونه اصلاحات مانند ارتقای نرم‌افزار و وصله‌های امنیتی را مدیریت می‌کنند. کاربران معمولاً ازطریق اینترنت و با مرورگر روی موبایل، تبلت یا کامپیوتر خود به برنامه متصل می‌شوند.
رایانش بدون سرور یا Serverless
یکی دیگر از انواع خدمات رایانش ابری خدمات بدون نیاز به سرور یا Serverless است. این نوع از رایانش با PaaS همپوشانی داشته و روی ایجاد عملکرد برنامه بدون صرف زمان در مدیریت مداوم سرورها و زیرساخت‌های لازم، تمرکز دارد. ارائه‌دهندگان، معمولاً در این نوع از خدمات خود وظیفه انجام تنظیمات، برنامه‌ریزی ظرفیت و مدیریت سرور را برعهده دارند. معماری خدمات بدون سرور مقیاس‌پذیری بالایی داشته و به شکل رویداد محور (event-driven) هستند. در این ساختار معماری، تنها زمانی از منابع استفاده می‌شود که یک تابع یا تریگر خاص رخ دهد.
مزایای رایانش ابری
می‌دانیم که رایانش ابری به چه معناست و به چه منظوری از آن استفاده می‌شود. اما سؤال اصلی اینجاست که مزایای استفاده از این فناوری چیست و چرا صاحبان کسب‌وکارها و سازمان‌های مختلف از آن استفاده می‌کنند؟ مزایای متعدد رایانش ابری مهمترین دلیل برای استفاده از آن است. مهمترین مزیت‌های این خدمات عبارت است از:
صرفه‌جویی در هزینه
استفاده از رایانش ابری برای بهینه‌سازی هزینه‌های مرتبط با فناوری اطلاعات مفید است. دلیل این مسئله، حذف هزینه‌های سرمایه خرید سیستم سخت‌افزاری و نرم‌افزار و همچنین راه‌اندازی دیتاسنترها است. مواردی از جمله هزینه‌های تهیه سرورها و برق شبانه‌روزی برای کار و سرمایش آن‌ها و همچنین کمک گرفتن از کارشناسان فناوری اطلاعات برای مدیریت زیرساخت، با استفاده از خدمات Cloud Computing حذف می‌شود.
سرعت بیشتر
از آنجایی که اکثر خدمات رایانش ابری به شکل سرویس‌های پیش‌فرض و بر اساس میزان نیاز قابل تهیه هستند، می‌توان حتی سطح بالایی از منابع محاسباتی را تنها در عرض چند دقیقه تهیه کرد. یعنی رایانش ابری به زبان ساده تنها در مدت‌زمان کمی انعطاف‌پذیری بالایی به کسب‌وکارها داده و فشار ناشی از برنامه‌ریزی ظرفیت منابع لازم را کاهش می‌دهد.
مقیاس جهانی
مقیاس‌پذیری بسیار منعطف، از دیگر مزایای خدمات رایانش ابری است. به عبارتی، با استفاده از این فناوری شما در زمان مناسب می‌توانید به منابع فناوری اطلاعات مانند کم و بیش قدرت محاسباتی، فضای ذخیره‌سازی، پهنای باند و … در ابعاد موردنیاز و با هر موقعیت جغرافیایی، دسترسی داشته باشید.
بهره‌وری
دیتاسنترهای محلی، به راه‌اندازی سخت‌افزار، وصله‌های نرم‌افزاری و عملکردهای زمان‌بر مدیریت فناوری اطلاعات نیاز دارند. با استفاده از خدمات رایانش ابری نیاز به بسیاری از این موارد برطرف شده و تیم‌های IT می‌توانند زمان خود را برای دستیابی به اهداف تجاری مهم‌تر صرف کنند.
کارایی بالاتر
اجرای خدمات رایانش ابری روی یک شبکه جهانی از دیتاسنترهای ایمن، باعث می‌شود تا به طور مرتب به آخرین نسل از سیستم‌های سخت‌افزاری محاسباتی سریع و کارآمد دنیا، دسترسی داشته باشید. کاهش تأخیر شبکه برای برنامه‌ها و صرفه‌جویی در مقیاس بالاتر، از مهمترین مزیت‌های این خدمات خواهد بود.
قابل‌اطمینان بودن
قابل‌اطمینان بودن Cloud Computing به چه معناست و چرا استفاده از این فناوری به کسب‌وکارها برای اطمینان بیشتر کمک می‌کند؟ یکی از مهمترین مزایای این خدمات رایانش ابری آن است که امکان پشتیبان‌گیری از داده‌ها، بازیابی داده‌های در صورت بروز مشکل و همچنین تداوم کسب‌وکار را آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر می‌کند. دلیل این مسئله، امکان منعکس کردن داده‌ها در چندین سایت اضافی در شبکه ارائه‌دهنده خدمات ابری است.
امنیت بیشتر
اغلب ارائه‌دهندگان خدمات Cloud Computing دارای مجموعه‌ای خط‌مشی‌ها، فناوری و کنترل‌های تقویت وضعیت امنیتی هستند که در نهایت از داده‌ها و زیرساخت‌ها محافظت کرده و برای حفظ آن‌ها در برابر تهدیدهای احتمالی، مفید است.
بنابراین، می‌بینیم که استفاده از خدمات رایانش ابری برای سازمان‌ها و کسب‌وکارها مزایای متعددی داشته و به آن‌ها کمک می‌کند تا با هزینه و زمان کمتر، بتوانند کارایی و عملکرد خود را ارتقا داده و امنیت بیشتری برای داده‌های خود فراهم کنند.
معایب استفاده از Cloud Computing
با وجود تمام مزایای قابل توجه خدمات Cloud Computing، رایانش ابری ممکن است گاهی با برخی ضعف‌ها و معایب نیز همراه باشد. چنانچه قصد استفاده از این فناوری را دارید، لازم است با نقاط ضعف آن هم آشنایی داشته باشید. مهمترین چالش‌های رایانش ابری عبارت‌اند از:
امنیت و داده‌های ابری
اگرچه اکثر ارائه‌دهندگان خدمات رایانش ابری سعی می‌کنند تا استانداردهای امنیتی را برای اطمینان مشتریان خود اجرا کنند، اما گاهی ممکن است روند ذخیره داده‌ها و فایل‌های حیاتی در معرض آسیب‌پذیری قرار گیرند. برخی از رایج‌ترین مخاطرات، شامل موارد زیر است.
- از دست دادن یا سرقت اطلاعات
- دسترسی غیرمجاز به داده‌ها
- سرقت حساب یا سرویس
- رابط‌ها و APIهای ناامن
- حملات DDoS
سطح آسیب‌پذیری‌ها بسته به محیط شبکه و سطوح حفاظت ممکن است متفاوت باشد.
مشکلات فنی و داون شدن
مانند هر سیستم فناوری اطلاعات دیگری، ممکن است خدمات ابری با مشکلات فنی مانند ریستارت شدن، قطعی شبکه و داون شدن مواجه شوند. این مشکلات می‌تواند منجر به از دست دادن کارایی لازم و حتی متضرر شدن کسب‌وکارها شود.
محدودیت کنترل
مسئولیت مالکیت، مدیریت و نظارت روی زیرساخت‌های رایانش ابری برعهده ارائه‌دهندگان این خدمات است و شما به‌عنوان مشتری، حداقل کنترل را روی آن دارید. البته شما می‌توانید مدیریت برنامه‌ها، داده‌های و سرویس‌های ارائه شده در فضای ابری را برعهده بگیرید، اما معمولاً کارهای اساسی مانند به‌روزرسانی و مدیریت سیستم‌عامل یا دسترسی به پوسته سرور برعهده ارائه‌دهندگان است.
حالا کن می‌دانیم معایب Cloud computing چیست می‌توانیم تصمیم بگیریم که آیا استفاده از آن برایمان کاربردی است یا خیر. برای آن که بتوانید حداکثر کارایی را در رایانش ابری داشته باشید، باید کنترل‌های لازم را به عهده ارائه‌دهندگان بگذارید.
کاربردهای رایانش ابری چیست؟
شاید تصور کنید که تنها سازمان‌ها یا کسب‌وکارهای عمده می‌توانند از رایانش ابری استفاده کنند، اما چنین نیست. شما حتی در حال حاضر ممکن است از این فناوری استفاده کنید. حین استفاده از یک سرویس آنلاین ارسال ایمیل، تماشای آنلاین فیلم یا گوش دادن به موسیقی، بازی‌های آنلاین، ذخیره تصاویر و … ممکن است این فناوری در زیرساخت‌های آن در حال اجرا باشد، کاربردهای رایانش ابری به زبان ساده بسیار گسترده است و از استارتاپ‌های کوچک تا شرکت‌های جهانی، می‌توانند از آن استفاده کنند.
با بررسی برخی از رایج‌ترین کاربردهای این فناوری، می‌توانیم ببینیم گستردگی کاربردهای رایانش ابری به چه معناست. برخی از مهمترین کاربردها، عبارت است از:
- ایجاد اپلیکیشن‌های ابری بومی
- در سیستم‌های ذخیره، بکاپ‌گیری و بازیابی اطلاعات
- در پلتفرم‌های پخش صدا و تصویر
- ارائه نرم‌افزار در صورت تقاضا
با استفاده از Cloud Computing می‌توانید پلتفرم‌هایی برای کاربردهای بالا داشته باشید.
جمع‌بندی
آنچه درباره رایانش ابری لازم است بدانید را در این مطلب بررسی کردیم. همچنین دیدیم که انواع رایانش ابری چیست و استفاده از آن چه مزایا و معایبی دارد. رایانش ابری سرعت و کارایی بالاتری را برای ذخیره‌سازی و پردازش داده‌ها فراهم می‌کند و سازمان‌ها یا کسب‌وکارهای متعددی از آن استفاده می‌کنند. علاوه بر بررسی کارایی، کاربردهای رایانش ابری به زبان ساده در این مطلب بررسی شده و می‌توانید ببینید که چه نهادهایی می‌توانند از آن استفاده کنند.
