افزایش امنیت هاست لینوکس یکی از کلیدی‌ترین و مهم‌ترین وظایف وب‌مستران، مدیران سرور و همین‌طور توسعه‌دهندگان است. هاست لینوکس به معنای ارائه خدمات میزبانی وب بر روی سرورهایی است که سیستم‌عامل لینوکس را به‌عنوان سیستم‌عامل اصلی خود استفاده می‌کنند. لینوکس یک سیستم‌عامل متن‌باز و قدرتمند است که از طرف جامعه توسعه‌دهندگان در سراسر جهان پشتیبانی می‌شود.
این نوع هاستینگ اغلب از طریق خدماتی مانند Apache یا Nginx به‌عنوان سرور وب، MySQL یا MariaDB به‌عنوان پایگاه‌داده و PHP، Python یا Perl به‌عنوان زبان‌های برنامه‌نویسی اسکریپت مورداستفاده قرار می‌گیرد. هاست لینوکس اغلب به‌عنوان گزینه اصلی برای وب‌سایت‌ها و برنامه‌های وبی که نیازمندی‌های پیچیده‌تری دارند انتخاب می‌شود، زیرا از پایداری، امنیت و انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار است و همچنین اغلب هزینه نسبتاً کمتری نسبت به سرورهای دیگر دارد. اگر صاحب یک هاست لینوکس هستید، لازم است که امنیت آن را ارتقا دهید.
فهرست مطالب
راه‌های افزایش امنیت هاست لینوکس
در طول زمان پس از این که وب‌سایت شما وارد مرحله اجرایی شد، ممکن است حمله‌های زیادی به آن شده و یا سرور وب‌سایت شما مورد تهاجم قرار بگیرد، در چنین شرایطی لازم است که یک کلیت از نحوه ایمن‌سازی هاست لینوکسی بدانید. این هاست رایج‌ترین گزینه مورداستفاده برای سایت‌های مختلف است. در مقاله هاست لینوکس چیست اطلاعات کاملی درباره این هاست برای شما عزیزان ارائه کرده ایم. در ادامه مهم‌ترین روش‌های افزایش امنیت هاست لینوکس را مرور می‌کنیم.
1. به‌روزرسانی نرم‌افزارها
برای افزایش امنیت هاست لینوکس یکی از اقدامات اساسی و حیاتی، به‌روزرسانی نرم‌افزارها است. به‌روزرسانی نرم‌افزارهای سیستم‌عامل، بسته‌های امنیتی و برنامه‌های نصب شده از جمله Apache، Nginx، MySQL/MariaDB، PHP و سایر سرویس‌ها و ابزارها از طریق پکیج منیجرها مانند apt، yum یا dnf انجام می‌شود.
این به‌روزرسانی‌ها به طور منظم و سریع انجام می‌شود تا نواقص امنیتی جدید رفع شود. همچنین، توصیه می‌شود که در صورت امکان، اتوماتیک به‌روزرسانی‌ها را فعال کنید تا هر چه سریع‌تر پس از انتشار، نرم‌افزارهای شما به‌روزرسانی شوند و امنیت سرور شما تضمین شود.
2. استفاده از فایروال برای هاست لینوکس
استفاده از فایروال یکی دیگر از روش‌های مهم برای افزایش امنیت هاست لینوکس است. فایروال به‌عنوان یک لایه اضافی از دفاع در برابر حملات، ترافیک مخرب و دسترسی غیرمجاز به سرور عمل می‌کند. در لینوکس، ابزارهای متعددی برای پیکربندی فایروال وجود دارد، از جمله iptables، firewalld و UFW یا همان Uncomplicated Firewall. با استفاده از این ابزارها، می‌توانید قوانین و الگوهای دسترسی به سرور خود را تعیین کرده و تنظیمات امنیتی مختلفی را اعمال کنید.
این گستره شامل مسدودکردن پورت‌های غیرضروری، محدودکردن دسترسی به سرویس‌های حساس مانند SSH، فیلترکردن ترافیک بر اساس IP و غیره می‌شود. برای افزایش امنیت، ضروری است که فایروال را به‌درستی پیکربندی کرده و به‌روز نگهداری کنید تا بتوانید از حملات مختلف محافظت کنید و امنیت سرور خود را به حداکثر برسانید.
مقاله پیشنهادی: قرار دادن برنامه در فایروال
3. استفاده از SSH به‌جای Telnet
استفاده از SSH به‌جای Telnet یکی از اقدامات اساسی در افزایش امنیت سیستم‌های لینوکس است. تل نت یک پروتکل قدیمی و ناامن است که اطلاعات را به‌صورت پابلیک ارسال می‌کند و همچنین هیچ‌گونه رمزنگاری برای ارتباط فراهم نمی‌کند.
در مقابل، SSH یا همان Secure Shell از رمزنگاری قوی استفاده کرده و ارتباطات را از نظر امنیتی محافظت می‌کند. این به شما اجازه می‌دهد تا به‌صورت امن از راه دور به سیستم‌های لینوکس دسترسی پیدا کنید و از این طریق از حملات نفوذی و جاسوسی جلوگیری کنید. به‌طورکلی، جایگزینی Telnet با SSH بهبود قابل‌توجهی در امنیت سیستم‌های شما ایجاد می‌کند و توصیه می‌شود تا از این روش برای دسترسی به سیستم‌های لینوکس استفاده کنید.
4. غیرفعال‌سازی سرویس‌های غیرضروری
یکی از روش‌های کارآمد برای بهبود و افزایش امنیت هاست لینوکس، غیرفعال‌سازی سرویس‌های غیرضروری است. سرویس‌هایی که در حالت عادی برای عملکرد سیستم لینوکس نیازی به آنها نیست، ممکن است مواجه به نواقص امنیتی باشند و در نتیجه، با غیرفعال‌سازی آنها، سطح امنیت سیستم را بالا ببرید. بعضی از این سرویس‌ها ممکن است شامل، تلنت، FTP، اس اس اچ RPC باشند که در صورت عدم استفاده، بهتر است آنها را غیرفعال کنید.
با استفاده از ابزارهایی مانند systemd یا service می‌توانید به‌راحتی سرویس‌های غیرضروری را شناسایی کرده و غیرفعال کنید. این اقدام نه‌تنها سطح امنیت سیستم را افزایش می‌دهد؛ بلکه منابع سیستم را نیز بهینه‌تر مدیریت می‌کند. برای حفظ امنیت، مهم است که سرویس‌های ضروری برای عملکرد سیستم را فعال نگه دارید و سرویس‌هایی که نیاز به آنها نیست، غیرفعال کنید تا ریسک‌های امنیتی را کاهش دهید و سیستم خود را محافظت نمایید.
5. استفاده از کلیدهای امن SSH
یکی از اقدامات اساسی برای ارتقا امنیت هاست لینوکسی، استفاده از کلیدهای امن SSH است. با استفاده از کلیدهای امن SSH به‌جای رمز عبور، می‌توانید امنیت اتصال به سرور خود را بالا ببرید. این کلیدها به‌صورت جفت عمومی و خصوصی ایجاد می‌شوند که عمومی در سرور ذخیره می‌شود و خصوصی در دستگاه کاربر می‌ماند.
این روش امنیتی به‌عنوان یک راهکار احراز هویت قوی‌تر عمل می‌کند و از حملات brute-force و کرک رمز عبور جلوگیری می‌کند. همچنین، می‌توانید تنظیمات SSH را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که تنها از این کلیدها برای اتصال به سرور مجاز باشد که این موضوع امنیت سیستم را تضمین می‌کند. به‌علاوه، می‌توانید از چندین لایه امنیتی مانند: ایجاد پسورد برای کلید خصوصی، استفاده از فایروال‌ها و محدودکردن دسترسی‌ها به کلیدهای SSH استفاده کنید تا امنیت سرور لینوکسی خود را به حداکثر برسانید.
6. استفاده از مدیریت دسترسی به فایل‌ها (File Permissions)
از سوی دیگر و در جریان کلی این آموزش، استفاده از مدیریت دسترسی به فایل‌ها یکی از اصول اساسی در افزایش امنیت سیستم‌های لینوکس است. با استفاده از سیستم دسترسی‌های لینوکس، می‌توانید به کاربران و گروه‌های مختلف سطح دسترسی متفاوتی به فایل‌ها و دایرکتوری‌ها اختصاص دهید. این به شما امکان می‌دهد تا کنترل دقیقی بر دسترسی‌ها و اطلاعات موجود در سیستم خود داشته باشید.
با استفاده از دسترسی‌های لینوکس، می‌توانید تعیین کنید که کدام کاربران یا گروه‌ها می‌توانند یک فایل را مشاهده، ویرایش یا اجرا کنند. همچنین می‌توانید تنظیمات مربوط به دسترسی به دایرکتوری‌ها را نیز کنترل کنید که این امر به شما اجازه می‌دهد تا از دسترسی غیرمجاز به اطلاعات حساس جلوگیری کنید.
با تنظیم صحیح دسترسی‌ها می‌توانید از حملاتی مانند خرابکاری، جعل اطلاعات یا دسترسی غیرمجاز به فایل‌ها و داده‌های حساس جلوگیری کنید؛ بنابراین، توصیه می‌شود که برای افزایش امنیت سیستم‌های لینوکس، همواره به مدیریت دقیق و اصولی دسترسی‌ها به فایل‌ها و دایرکتوری‌ها توجه کافی داشته باشید و تنظیمات لازم را اعمال نمایید.
7. استفاده از کاربران و گروه‌های کاربری خاص
استفاده از کاربران و گروه‌های محدود یکی از روش‌های اساسی برای ارتقای امنیت در سیستم‌های لینوکسی است. با تعیین دقیق دسترسی‌ها و مجوزهای هر کاربر و گروه، امکان کاهش ریسک دسترسی غیرمجاز به فایل‌ها و دایرکتوری‌ها ایجاد می‌شود. به این صورت، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که هر فرد یا گروه فقط به آنچه که برای انجام کار خود لازم دارند، دسترسی دارند و از دسترسی غیرمجاز به منابع سیستمی جلوگیری شود.
علاوه بر این، با تخصیص دسترسی‌های متفاوت به کاربران و گروه‌ها، می‌توانید از امکاناتی مانند مانیتورینگ و لاگ‌گیری برای نظارت بر فعالیت‌ها و دسترسی‌های هر کاربر استفاده کنید که این امر به بالابردن سطح امنیتی سیستم کمک می‌کند. در کل، استفاده از کاربران و گروه‌های محدود با تعیین دقیق دسترسی‌ها، یکی از اصول اساسی در ارتقای امنیت سیستم‌های لینوکسی است که از آسیب‌پذیری‌ها و حملات مخرب محافظت می‌کند.
8. استفاده از ابزارهای مانیتورینگ و لاگینگ
از سوی دیگر، برای افزایش امنیت هاست لینوکس، استفاده از ابزارهای مانیتورینگ و لاگینگ بسیار حیاتی است. این ابزارها به شما کمک می‌کنند تا فعالیت‌های ناخواسته و ناشناخته را شناسایی کرده و فعالیت‌های مشکوک را مدیریت کنید.
ابزارهای مانیتورینگ می‌توانند برنامه‌های مخرب و حملات را در زمان واقعی شناسایی کنند و به شما اطلاع دهند تا بتوانید بلافاصله اقدامات لازم را برای مقابله با آنها انجام دهید. از سوی دیگر، لاگینگ سیستم به شما امکان می‌دهد تا فعالیت‌های کاربران، ورود و خروج از سیستم و همچنین دسترسی‌های ناشناخته را ثبت و مانیتور کنید که این اطلاعات می‌تواند در تحلیل و شناسایی حملات امنیتی موثر باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله مانیتورینگ چیست سری بزنید.
9. پیکربندی سیاست‌های امنیتی با استفاده از SELinux یا AppArmor
ضمن مواردی که اشاره شد، پیکربندی سیاست‌های امنیتی با استفاده از SELinux یا AppArmor ابزارهای بسیار موثری هستند که در افزایش امنیت سیستم‌های لینوکس به کار می‌روند. سرویس SELinux یا به عبارتی Security-Enhanced Linux و AppArmor هر دو به‌عنوان سیستم‌های مدیریت دسترسی مبتنی بر سیاست به عمل می‌آیند. با استفاده از آنها، می‌توانید سطوح دسترسی به منابع سیستم را برای برنامه‌ها و فرآیندها تنظیم کنید تا به‌حداقل‌رسانیدن دسترسی‌های غیرضروری و کاهش پتانسیل آسیب‌پذیری‌های امنیتی کمک کنید.
در واقع SELinux با اعمال لایه اضافی از مجوزهای دسترسی به کرنل لینوکس، امکان مدیریت دقیق‌تر و کنترل بیشتر را فراهم می‌کند. از سوی دیگر، AppArmor با تعریف قوانین مختص به هر برنامه، محدودیت‌های دسترسی را بر اساس نیازهای خاص آن برنامه اعمال می‌کند. با این رویکردها، می‌توانید به‌صورت قوی و کارآمدتر امنیت سیستم خود را افزایش دهید و در برابر حملات و نفوذهای احتمالی مقاومت بیشتری داشته باشید.
10. استفاده از HTTPS به‌جای HTTP
اگر کاربر هاست لینوکس هستید، باید بدانید که استفاده از HTTPS به‌جای HTTP یکی از نکات و قدم‌های اساسی در تقویت امنیت ارتباطات وب است. در ارتباطات HTTP، اطلاعات ارسالی بین مرورگر و سرور به‌صورت روشن و بدون رمزنگاری ارسال می‌شوند که این موجب ایجاد آسیب‌پذیری‌های امنیتی مختلفی می‌شود. اما با استفاده از HTTPS، ارتباطات بین مرورگر و سرور با استفاده از پروتکل SSL/TLS رمزنگاری می‌شوند که اطلاعات به‌صورت رمز شده ارسال می‌شوند و از امنیت بالایی برخوردارند.
با استفاده از HTTPS، اطلاعات حساس مانند رمز عبور، اطلاعات کارت اعتباری و سایر اطلاعات شخصی کاربران در ارتباطات وب محافظت می‌شوند و امکان تغییر یا سرقت این اطلاعات توسط مهاجمان کاهش می‌یابد. علاوه بر این، استفاده از HTTPS باعث افزایش اعتماد کاربران به سایت شما می‌شود، زیرا آنها می‌توانند اطمینان حاصل کنند که ارتباطاتشان با سایت در معرض خطر امنیتی قرار نمی‌گیرد.
11. اعمال تنظیمات امنیتی در Apache یا Nginx
برای افزایش امنیت سرورهای وب می‌توان از روش‌ها و تنظیمات مختلفی استفاده کرد. در Apache و Nginx، می‌توان تنظیمات امنیتی مرتبط با کنترل دسترسی، ردیابی ورودی‌های کاربران، مدیریت ترافیک، رمزنگاری ارتباطات، محدودکردن دسترسی به فایل‌ها و دایرکتوری‌ها، حفاظت در برابر حملات DDoS و بسیاری موارد دیگر را اعمال کرد. در مقاله وب سرور چیست و انواع آن با جزییات وب سرور ها را بشناسید.
از جمله اقداماتی که می‌توان در این سرورها انجام داد:
- محافظت از فایل‌ها و دایرکتوری‌ها با استفاده از فایل htaccess در Apache یا فایل nginx.conf در Nginx
- استفاده از ماژول‌ها و افزونه‌های امنیتی
- فعال‌سازی HTTPS برای ارتباطات رمزنگاری شده
- محدودکردن متدهای HTTP
- اعمال تنظیمات امنیتی در فایروال سرور
- مسدودکردن دسترسی به آی‌پی‌های مشکوک
12. استفاده از برنامه‌های ضدویروس و ضد نفوذ
برنامه‌های ضد ویروس برای لینوکس می‌توانند فایل‌ها، برنامه‌ها و حتی ترافیک شبکه را بررسی و اسکن کرده و هر گونه نشانه‌ای از بدافزارها یا برنامه‌های مخرب را شناسایی کنند. این برنامه‌ها به طور دوره‌ای به‌روزرسانی می‌شوند تا به شناسایی و حذف ویروس‌های جدید نیز بپردازند. از سوی دیگر، برنامه‌های ضد نفوذ قادرند به شناسایی و جلوگیری از حملات نفوذی و تلاش‌های ناخواسته برای دسترسی به سیستم شما بپردازند. این برنامه‌ها معمولاً قابلیت‌هایی نظیر: تشخیص تلاش‌های اسکن پورت، مدیریت دسترسی به سرویس‌ها و کنترل فعالیت‌های ناشناخته را فراهم می‌کنند.
13. تنظیمات امنیتی در PHP
تنظیمات امنیتی در PHP بسیار حیاتی است زیرا PHP یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی پرکاربرد در توسعه وب است و بسیاری از وب‌سایت‌ها و برنامه‌های وب بر اساس آن ساخته شده‌اند. با تنظیمات امنیتی مناسب، می‌توان از حملات امنیتی مختلفی مانند حملات تزریق SQL، حملات XSS و CSRF، نفوذ سیستم و دسترسی غیرمجاز به فایل‌ها جلوگیری کرد.
بعضی از تنظیمات امنیتی در PHP شامل موارد زیر است:
- استفاده از حالت امن (secure mode) برای تنظیم محیط اجرایی PHP
- فعال‌سازی مدیریت امنیتی سند باکسینگ با استفاده از php.ini
- استفاده از فیلترهای ورودی برای جلوگیری از حملات XSS و CSRF
- غیرفعال‌سازی توابع خطرناک مانند eval()
- فعال‌سازی رمزنگاری و امضای دیجیتالی برای جلوگیری از تزریق ک
- افزایش امنیت اطلاعات، و محدودکردن دسترسی به فایل‌ها
- و دایرکتوری‌ها با استفاده از تنظیمات دسترسی فایل
سخن پایانی
در این راهنما در مورد روش‌های ارتقا و افزایش امنیت هاست لینوکس گفتیم، ارتقا امنیت در سیستم‌های هاست لینوکسی امری بسیار کلیدی است که نیازمند توجه و اقدامات مداوم است. باتوجه به اینکه سرورهای لینوکسی به طور گسترده برای ارائه خدمات در اینترنت استفاده می‌شوند، تضمین امنیت این سیستم‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
برای این منظور، می‌توان از رویکردها و روش‌های متعددی استفاده کرد که شامل به‌روزرسانی منظم سیستم‌عامل و نرم‌افزارها، اجرای فایروال، پیکربندی صحیح سرویس‌ها و فرآیندها، استفاده از وسایل رمزنگاری، نظارت بر ورود و خروج‌های شبکه، محدودکردن دسترسی‌ها به حساب‌های کاربری، مدیریت و مانیتورینگ لاگ‌ها، اجرای سیستم‌های تشخیص نفوذ (IDS) و سیستم‌های مانیتورینگ امنیتی و غیره است.
