پورت شبکه چیست؟ مهمترین انواع port شبکه کدام اند؟

پورت یک واسط فیزیکی است که ارتباط بین دستگاه‌ها یا نرم‌افزارهای مختلف را امکان‌پذیر می‌کند. این مفهوم ممکن است به ورودی‌ها یا خروجی‌های مختلفی از یک دستگاه اشاره داشته باشد، مثلا در شبکه‌های کامپیوتری، یک پورت می‌تواند به یک شماره مشخص برای ارتباط با دستگاه دیگر اشاره کند. برای مثال از پورت HTTP برای انتقال اطلاعات در بستر وب استفاده می‌شود، برای انتقال فایل‌ها از پورت FTP و برای اتصال ایمن به راه دور از پورت SSH استفاده می‌شود. با توجه به اهمیت پورت شبکه در این مقاله تصمیم داریم تا در خصوص اینکه معنی پورت شبکه چیست؟ شماره پورت شبکه چیست؟ انواع پورت شبکه صحبت کنیم.

پورت چیست؟

قبل از اینکه بگوییم پورت در شبکه چیست، اجازه دهید تا چیستی پورت را مشخص کنیم. در IT، پورت یا Port یک نقطه اتصال الکترونیکی است. با استفاده از این نقطه اتصال داده‌ها می‌توانند به کامپیوتر شما وارد و یا از آن خارج شوند. پورت‌ها توسط سیستم عامل کامپیوتر شما مدیریت می‌شوند و کاملا مبتنی بر نرم‌افزار هستند. با استفاده از پورت‌ها کامپیوتر می‌تواند، ترافیک‌های ورودی و خروجی شبکه را شناسایی کند و بین آن‌ها نیز تفاوت قائل شود. البته پورت‌ها در دنیای کامپیوتر معانی متفاوت دارند برای مثال پورت 20 و 21 برای FTP است، از نظر سخت‌افزاری به درگاه‌های USB، HSMI و .. نیز پورت می‌گویند. در یک کلام می‌توان گفت که پورت‌ها بسیار مهم هستند و بدون وجود آن‌ها همیشه یک جای کار می‌لنگد.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله شبکه چیست به زبان ساده را مطالعه کنید.

معنی پورت شبکه چیست؟

پورت‌ها در اصطلاح شبکه به عنوان نقاط دسترسی شناخته می‌شوند که برنامه‌ها از آنها برای ارتباط با یکدیگر استفاده می‌کنند. هر پورت یک شماره منحصر به فرد دارد و می‌تواند برای انتقال انواع مختلف اطلاعات مورد استفاده قرار گیرد. به طور کلی، پورت‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ پورت TCP (کنترل انتقال پروتکل) که برای ارتباطات قابل اطمینان و پورت UDP (پروتکل دامنه کاربردی) که برای ارتباطات سریع و کم ‌تاخیر مورد استفاده قرار می‌گیرند. برنامه‌ها و سرویس‌های مختلف از پورت‌ها برای ارتباط با دیگر برنامه‌ها یا دستگاه‌ها در شبکه استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، وبسایت‌ها از پورت 80 (برای HTTP) یا 443 (برای HTTPS) برای ارتباط با مرورگرها استفاده می‌کنند.

شماره پورت چیست؟

اکنون که می‌دانید، پورت شبکه چیست اجازه دهید تا به شما را پورت یا Port Number نیز آشنا کنیم. هر پورت در دستگاه‌هایی که به شبکه متصل هستند، برای خود یک عدد اختصاصی دارد. به عنوان مثال تمامی درخواست‌های HTTP به پورت شماره 80 ارسال می‌شوند. احتمالا این سوال برای شما پیش خواهد آمد که آیا پورت همان IP است؟ چه فرقی با یکدیگر دارند؟ در واقع باید بدانید که پورت و آی پی دو مفهوم کاملا جدا از یکدیگر هستند. آدرس‌های IP به درخواست‌های اینترنتی این امکان را می‌دهد تا بین دستگاه‌های مختلف رد و بدل شوند اما پورت می‌تواند با یک سرویس خاص در یک دستگاه ارتباط برقرار کند.

مقاله پیشنهادی: توپولوژی شبکه چیست

شماره پورت یک عدد صحیح بین 0 تا 65535 است که به یک خدمت یا برنامه در شبکه اختصاص دارد. این شماره‌ها برای تعیین منبع یا مقصد داده‌ها در ارتباطات شبکه استفاده می‌شوند. IANA مسئولیت نگه‌داری از این شماره‌ها را بر عهده دارد. دو پروتکل UDP و TCP وجود دارند که هر پورت معمولا از یکی از آن‌ها استفاده می‌کند. البته برخی پورت‌ها مانند پورت 3306 (MySQL) نیز وجود دارند که از هر دو پروتکل استفاده می‌کنند.

مهمترین انواع پورت شبکه چیست؟

از مهمترین انواع پورت شبکه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

پورتهای پویا یا خصوصی

پورت‌های پویا یا خصوصی (Dynamic or Private Ports) پورت‌هایی هستند که در محدوده شماره‌گذاری شده‌اند و به صورت موقت برای ارتباطات بین دستگاه‌ها در شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند. محدوده پورت‌های پویا یا خصوصی بین 49152 تا 65535 است. این پورت‌ها به عنوان “پورت‌های خصوصی محدود شده” هم شناخته می‌شوند. برنامه‌ها و سرویس‌های مختلف اغلب از این پورت‌ها برای ارتباطات موقت استفاده می‌کنند.

پورت‌های TCP

از پورت (Transmission Control Protocol) TCP برای ارتباطات معتبر و ایمن بین دو دستگاه در شبکه استفاده می‌شود. اطلاعات در این پورت به صورت دنباله‌ای ارسال و دریافت می‌شوند. این ارسال دنباله‌دار به شما این اطمینان را می‌دهد که داده‌ها به ترتیب و درست دریافت شده‌اند. از مهمترین انواع پورت TCP می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پورت 80 (HTTP): برای ارتباطات وب استفاده می‌شود. اطلاعات به صورت غیر رمزنگاری شده انتقال می‌یابند.
• پورت 443 (HTTPS): برای ارتباطات امن وب با استفاده از SSL/TLS.
• پورت 25 (SMTP): برای ارسال ایمیل از طریق پروتکل SMTP.
• پورت 21 (FTP): برای انتقال فایل‌ها از طریق پروتکل FTP.
• پورت 22 (SSH): برای ارتباطات امن از طریق پروتکل SSH.
• پورت 23 (Telnet): برای دسترسی به سیستم‌ها از طریق خط فرمان.
• پورت 3389 (RDP): برای دسترسی از راه دور به دسکتاپ از طریق پروتکل Remote Desktop Protocol (RDP).
• پورت 110 (POP3): برای دریافت ایمیل از طریق پروتکل POP3.
• پورت 143 (IMAP): برای دسترسی به ایمیل از طریق پروتکل IMAP.
• پورت 445 (Microsoft-DS): برای اشتراک فایل و خدمات دامنه در شبکه‌های Microsoft.
• پورت 993 (IMAPS): برای دسترسی امن به ایمیل از طریق پروتکل IMAP با استفاده از SSL/TLS.

پورت‌های UDP

پورت (User Datagram Protocol) UDP برای ارتباطات سریعتر استفاده می‌شود. این پروتکل بدون برقراری اتصال مستقیم داده‌ها را ارسال و دریافت می‌کند. از آن برای برنامه‌هایی که نیاز به ارسال سریع داده دارند استفاده می‌شود. سرعت زیاد انتقال در این پورت سبب شده است تا گاهی اوقات بسته‌های داده گم شوند. از مهمترین انواع پورت UDP می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پورت 53 (DNS): برای ارجاع نام دامنه به آدرس IP.
• پورت 67 و 68 (DHCP): برای تخصیص آدرس IP به دستگاه‌ها در شبکه.
• پورت 69 (TFTP): برای انتقال فایل‌ها از طریق پروتکل Trivial File Transfer Protocol (TFTP).
• پورت 161 و 162 (SNMP): برای مدیریت شبکه و جمع‌آوری اطلاعات از دستگاه‌های شبکه.
• پورت 137 تا 139 (NetBIOS): برای اشتراک فایل و چاپگر در شبکه‌های Microsoft.
• پورت 514 (Syslog): برای انتقال و ثبت لاگ‌های سیستمی.
• پورت 500 (IKE): برای تبادل کلید در پروتکل IPsec.
• پورت 123 (NTP): برای همگام‌سازی زمان با استفاده از پروتکل Network Time Protocol (NTP).
• پورت 520 (RIP): برای مسیریابی اطلاعات در شبکه با استفاده از پروتکل Routing Information Protocol (RIP).

چرا فایروال بعضی از پورت‌ها را مسدود می‌کند؟

فایروال یک ابزار امنیتی است که برای محافظت از شبکه‌ها در برابر تهدیدات امنیتی مختلف استفاده می‌شود. مسدود کردن بعضی از پورت‌ها توسط فایروال دلایل متعددی دارد که در ادامه چند مورد از مهمترین دلایل این کار را با هم مورد بررسی قرار می‌دهیم.

1. برخی از پورت‌ها به عنوان نقاط ضعف امنیتی شناخته شده‌اند. مسدود کردن این پورت‌ها می‌تواند به کاهش خطر حملات امنیتی مرتبط با آنها کمک کند.
2. برخی از سرویس‌ها ممکن است برای امنیت شبکه مطلوب نباشند یا نیاز به صدور مجوز داشته باشند. مسدود کردن پورت‌ها می‌تواند به محدود کردن دسترسی به این سرویس‌ها کمک کند. در واقع فایروال با این کار تلاش می‌کند تا امنیت را به سطح بالایی برساند.
3. مسدود کردن برخی از پورت‌ها می‌تواند به حفاظت از منابع شبکه و جلوگیری از تخریب یا نفوذ به آنها کمک کند.
4. در برخی از مواقع فایروال این کار به منظور مدیریت ترافیک انجام می‌دهد. مسدود کردن پورت‌ها به مدیران اجازه می‌دهد تا ترافیک شبکه را به بهترین شکل ممکن مدیریت کنند و از منابع شبکه به بهینه‌ترین نحو استفاده کنند.
5. و ..

*‌ به‌طور کلی می‌توان گفت که مسدود کردن پورت‌ها یک استراتژی مهم در مدیریت امنیت شبکه است و به محافظت از آن در برابر تهدیدات مختلف کمک می‌کند.

سرعت پورت شبکه چیست؟

در پاسخ به این سوال که سرعت پورت شبکه چیست، می‌توان گفت که سرعت پورت شبکه نشان‌دهنده ظرفیت انتقال داده از یک دستگاه به دیگری در شبکه است. این مقدار به صورت بیت در ثانیه (bps) یا بایت در ثانیه (Bps) اندازه‌گیری می‌شود. برخی از معمول‌ترین سرعت‌های پورت شبکه شامل 10/100/1000 مگابیت بر ثانیه (Mbps/Gbps) هستند. سرعت بالاتر نشانگر ظرفیت بیشتر برای انتقال داده‌ها است، این سرعت به ویژه در شبکه‌های با حجم بالا یا برای اتصال به اینترنت با سرعت بالا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این سرعت به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

عوامل موثر بر سرعت پورت شبکه چیست؟

از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر سرعت پورت شبکه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. نوع پورت مهمترین و موثرترین عامل بر سرعت پورت شبکه است. به عنوان مثال، پورتهای Ethernet با سرعت‌های مختلفی مانند 10/100/1000 مگابیت بر ثانیه (Mbps/Gbps) وجود دارند.
2. استفاده از تکنولوژی‌های مختلف مانند Ethernet، Fast Ethernet، Gigabit Ethernet و یا اترنت 10 گیگابیت تاثیر زیادی بر سرعت دارد.
3. اگر از کابل‌های با کیفیت پایین استفاده شود، ممکن است سرعت انتقال داده کاهش یابد.
4. ترافیک شبکه، تداخلات الکترومغناطیسی، و دیگر عوامل ممکن است تاثیرگذار باشند.
5. برخی پورت‌ها از تکنولوژی‌های مانند Jumbo Frames، Flow Control، یا Quality of Service (QoS) پشتیبانی می‌کنند که می‌توانند سرعت و کارایی را افزایش دهند.
6. تنظیمات دستگاه‌ها مانند نوع دستگاه و قابلیت‌های پشتیبانی شده نیز موثر است.

پورت اترنت یا Ethernet چیست؟

در زبان شبکه، مفهوم پورت اترنت به مفهوم پورت در لایه فیزیکی (Layer 1) مرتبط است. پورت اترنت در واقع یک اتصال فیزیکی برای ارتباط با شبکه است. در اینجا “پورت” به معنای رابط فیزیکی است که از طریق آن، دستگاه یا کامپیوتر به شبکه اترنت متصل می‌شود. پورت‌های اترنت اغلب از نوع RJ45 هستند که از کابل‌های اترنت برای ارتباط با دستگاه‌های دیگر یا تجهیزات شبکه استفاده می‌کنند. هر پورت اترنت مخصوص یک دستگاه یا تجهیزات شبکه است و می‌تواند به‌عنوان ورودی یا خروجی برای ارتباط با دیگر دستگاه‌ها در شبکه مورد استفاده قرار گیرد. این پورت‌ها از طریق سوئیچ‌ها، روترها، یا هر دستگاه دیگری که از لحاظ فیزیکی به شبکه متصل است، به یکدیگر متصل می‌شوند.

سخن پایانی

در این مقاله به‌طور کامل در خصوص اینکه پورت شبکه چیست صحبت کردیم. ما تمام تلاش خود را کردیم تا شما را با مفاهیمی مانند پورت شبکه، انواع پورت‌های شبکه، سرعت پورت شبکه و عوامل موثر بر آن و .. آشنا کنیم. اگر در خصوص پورت شبکه و مفاهیم توضیح داده شده در این مقاله سوال یا نقطه نظری دارید در قسمت دیدگاه‌ها آن را با ما به اشتراک بگذارید.